Tính chất hóa học của muối và các dạng bài tập liên quan chuẩn 100%

Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ chia sẻ các tính chất hóa học của muối và các dạng bài tập của tính chất hóa học của muối thường gặp có lời giải chi tiết để các bạn vận dụng vào làm bài tập đơn giản và chính xác nhất

Tham khảo thêm:

Nội Dung

Muối là gì?

Muối là hợp chất mà phân tử gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với 1 hay nhiêu gốc axit

Phân loại muối

Dựa theo thành phần hóa học, có thể chia muối thành 2 loại cụ thể như sau:

Muối trung hòa:Gốc axit của loại muối này không chứa nguyên tử H có thể thay thế được bằng nguyên tử kim loại. Điển hình là một số loại muối như Na₂CO₃, CaCO₃,…
Muối axit: Trong gốc axit cấu tạo nên muối vẫn còn tồn tại nguyên tử H chưa được thay thế bằng kim loại. Ví dụ như NaHSO₄, K₂HPO₄,…

Lưu ý: Ở muối axit, hóa trị của gốc axit sẽ trùng với số nguyên tử H đã được thay thế bằng nguyên tử kim loại.

Tính chất hóa học của muối

Muối ác dụng với kim loại → muối mới + kim loại mới

+) Dung dịch muối có thể tác dụng với kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới

+) Điều kiện: Kim loại mạnh hơn đẩy kim loại yếu hơn ra khỏi muối

Ví dụ:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu↓

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓

Muối tác dụng với axit

+) Muối có thể tác dụng được với axit tạo thành muối mới và axit mới.

+) Điều kiện: Axit mới yếu hơn axit phản ứng hoặc muối mới không tan trong axit mới

Ví dụ:

AgNO₃ + HCl → AgCl ↓ + HNO₃

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

Muối tác dụng với dung dịch muối

+) Hai dung dịch muối có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

+) Điều kiện: 1 hoặc 2 muối là chất kết tủa

Ví dụ:

AgNO₃ + NaCl → NaNO₃ + AgCl↓

BaCl₂ + K₂SO₄ → 2KCl + BaSO₄ ↓

Muối tác dụng với dung dịch bazơ

+) Dung dịch muối có thể tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới.

+) Điều kiện: 1 hoặc 2 chất sản phẩm là chất kết tủa

Ví dụ:

K₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2KOH + BaCO₃↓

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + 2NaCl

Phản ứng phân hủy muối

+) Nhiều muối bị phân hủy ở nhiệt độ cao như: KClO₃, KMnO₄, CaCO₃,…

Ví dụ:

Phản ứng trao đổi trong dung dịch

+) Định nghĩa: Phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia phản ứng trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng để tạo ra những hợp chất mới.

+) Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi

Phản ứng trao đổi trong dung dịch của các chất chỉ xảy ra nếu sản phẩm tạo thành có chất không tan hoặc chất khí.

Ví dụ:

CuSO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂↓

K₂SO₄ + NaOH: Phản ứng không xảy ra.

Chú thích: Phản ứng trung hòa cũng thuộc loại phản ứng trao đổi và luôn xảy ra.

Ví dụ:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

Các dạng bài tập áp dụng tính chất hóa học của muối thường gặp

Bài 1: Hãy dẫn ra một dung dịch muối khi tác dụng với một dung dịch chất khác thì tạo ra:

a) Chất khí.

b) Chất kết tủa.

Viết các phương trình hóa học.

Giải:

a) Tạo ra chất khí, ví dụ muối cacbonat (CaCO₃, Na₂CO₃, NaHCO₃) hoặc dung dịch muối sunfit (Na₂SO₃) tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng):

CaCO₃ + H₂SO₄ → CaSO₄ + CO₂ ↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O

b) Tạo chất kết tủa, ví dụ dung dịch muối (BaCl₂, Ba(CH₃COO)₂, Ba(NO₃)₂ …) tác dụng với dung dịch H₂SO₄ tạo ra kết tủa BaSO₄.

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2HCl

Ba(CH₃COO)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2CH₃COOH

Hoặc những dung dịch muối bari tác dụng với dung dịch muối cacbonat (Na₂CO₃, K₂CO₃) tạo ra BaCO₃ kết tủa.

Ba(NO₃)₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ ↓ + 2NaNO₃.

Bài 2: Có 3 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng dung dịch muối sau: CuSO₄, AgNO₃, NaCl. Hãy dùng những dung dịch có sẵn trong phòng thí nghiệm để nhận biết chất đựng trong mỗi lọ. Viết các phương trình hóa học.

Giải:

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự:

– Dùng dd NaCl có sẵn trong phòng thí nghiệm lần lượt cho vào từng mẫu thử trên:

+ Có kết tủa trắng xuất hiện đó là sản phẩm của AgNO₃.

PTHH: NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

+ Không có hiện tượng gì là CuSO4 và NaCl

– Dùng dung dịch NaOH có trong phòng thí nghiệm cho vào 2 mẫu còn lại:

+ Mẫu nào có kết tủa đó là sản phẩm của CuSO₄.

PTHH: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

+ Còn lại là NaCl.

Bài 3: Có những dung dịch muối sau: Mg(NO₃)₂, CuCl₂. Hãy cho biết muối nào có thể tác dụng với:

a) Dung dịch NaOH.

b) Dung dịch HCl.

c) Dung dịch AgNO₃.

Nếu có phản ứng, hãy viết các phương trình hóa học.

Giải:

a) Tác dụng với dung dịch NaOH là dung dịch các muối Mg(NO₃)₂ và CuCl₂ vì sinh ra

Mg(OH)₂ kết tủa, Cu(OH)₂ kết tủa.

Mg(NO₃)₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ ↓ + 2NaNO₃

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + 2NaCl

b) Không muối nào tác dụng với dung dịch HCl.

c) Tác dụng với dung dịch AgNO₃ là dung dịch muối CuCl₂ tạo AgCl kết tủa trắng.

CuCl₂ + 2AgNO₃ → 2AgCl ↓ + Cu(NO₃)₂.

Bài 4: Ngâm một đinh sắt sạch trong dung dịch đồng (II) sunfat. Câu trả lời nào sau đây là đúng nhất cho hiện tượng quan sát được?

Giải:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Khi cho đinh sắt vào dung dịch CuSO₄, đinh sắt bị hòa tan, kim loại đồng sinh ra bám ngoài đinh sắt, dung dịch CuSO₄ tham gia phản ứng (tạo thành FeSO₄) nên màu xanh của dung dịch ban đầu sẽ bị nhạt dần.

(Lưu ý: Kim loại mạnh đẩy kim loại yếu ra khỏi dung dịch muối của chúng)

Bài 5: Trộn 30ml dung dịch có chứa 2,22 g CaCl₂ với 70 ml dung dịch có chứa 1,7 g AgNO₃.

a) Hãy cho biết hiện tượng quan sát được và viết phương trình hóa học.

b) Tính khối lượng chất rắn sinh ra.

c) Tính nồng độ mol của chất còn lại trong dung dịch sau phản ứng. Cho rằng thể tích của dung dịch thay đổi không đáng kể.

Giải

a) Phương trình phản ứng CaCl₂(dd) + 2AgNO₃ → 2AgCl (r) + Ca(NO₃)₂ (dd)

Hiện tượng quan sát được: Tạo ra chất không tan, màu trắng, lắng dần xuống đáy cốc đó là AgCl

b) M_CaCl2 = 40 + 35,5. 2 = 111g/mol ; M_AgNO3 = 108 + 14 + 16.3 = 170g / mol