Lý thuyết 8Al + 30HNO3 → 8Al(NO3)3 + 3NH4NO3 + 9H2O và bài tập có đáp án

2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃

Nhôm tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng,..)

Tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng,..)

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Chú ý: Nhôm không tác dụng với H₂SO₄, HNO₃đặc, nguội

Tác dụng với axit có tính oxi hóa mạnh như HNO₃ hoặc H₂SO₄ đậm đặc

Al + 4HNO₃→ Al(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

Al + 6HNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

2Al + 6H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Tác dụng với dung dịch muối của kim loại yếu hơn.

AI + 3AgNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3Ag

2Al + 3FeSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Fe

Tính chất hóa học riêng của nhôm.

Do lớp oxit nhôm bị hòa tan trong kiềm nên nhôm phản ứng với dung dịch kiềm.

2Al + 2H₂O + 2NaOH → 2NaAlO₂+ 3H₂↑

Phản ứng nhiệt nhôm

Phản ứng nhiệt nhôm là phản ứng hóa học toả nhiệt trong đó nhôm là chất khử ở nhiệt độ cao.

Ví dụ nổi bật nhất là phản ứng nhiệt nhôm giữa oxit sắt III và nhôm:

Fe₂O₃+ 2Al → 2Fe + Al₂O₃

Một số phản ứng khác như:

3CuO + 2Al → Al₂O₃ + 3Cu

8Al + 3Fe₃O₄ → 4Al₂O₃ + 9Fe

Cr₂O₃ + 2Al →  Al₂O₃ + 2Cr

Bài tập phản ứng AL + HNO3

Câu 1. Cho bốn hỗn hợp, mỗi hỗn hợp gồm hai chất rắn có số mol bằng nhau: K₂O và Al₂O₃; Cu và Fe₂(SO₄)₃; CaCl₂ và CuCl₂; Ca và KHSO₄. Số hỗn hợp có thể tan hoàn toàn trong nước (dư) chỉ tạo ra dung dịch là

Giải:

1) K₂O và Al₂O₃

n_KOH = 2n_K2O = 2 mol

2KOH + Al₂O₃ + 3H₂O → 2K[Al(OH)₄]

2 mol 1 mol

=> hỗn hợp tan hết

2) Cu và Fe₂(SO₄)₃

Cu + Fe₂(SO₄)₃ → CuSO₄ + 2FeSO₄

1 mol 1 mol

=> hỗn hợp tan hết

3) CaCl₂ và CuCl₂ : hỗn hợp tan hết

4) Ca và NaHSO₄

Ca(OH)₂ + KHSO₄ → CaSO₄↓ + KOH + H₂O

Hỗn hợp tan tạo kết tủa và khí H₂

=> có 3 hỗn hợp hòa tan vào nước chỉ tạo thành dung dịch

Câu 2. Cho 2,7 gam Al tác dụng với HNO₃ loãng phản ứng hoàn toàn. Sau phản ứng thu được V lít NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc).

Giải:

n_Al = 2,7 : 27 = 0,1 (mol)

Al → Al³⁺ + 3e

0,1 →  0,3 (mol)

n_{e nhường} = n_{e nhận} = 0,3 (mol)

N⁺⁵ + 3e → NO

0,3 → 0,1 (mol)

=> V_NO = 0,1.22,4 =2,24 (l)

Câu 3. Cho 3,84 gam hỗn hợp X gồm Mg và Al vào 200 ml dung dịch Y gồm HCl 1M và H₂SO₄ 0,5M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 4,256 lít khí (ở đktc). Biết trong dung dịch, các axit phân li hoàn toàn thành các ion. Phần trăm về khối lượng của Al trong X là:

Giải:

n_H+ = n_HCl+ 2n_H2SO4 = 0,2.1 + 2.0,2.0,5 = 0,4 mol

n_H2 = 4,256/22,4 = 0,19 mol

=> n_H+( phản ứng) = 0,38 mol < 0,4 mol

=> axit dư, kim loại hết

Gọi n_Mg = x mol, n_Al= y mol

m_X= 24x + 27y = 3,84 (1)

n_H2= x + 1,5y = 0,19 (2)

Giải hệ phương trình (1), (2) ta được

x = 0,07

y = 0,08

%m_Al= (0,08.27)/3,84.100% = 56,25%

Câu 4. Cho m gam hỗn hợp X gồm Al, Cu vào dung dịch HCl dư, sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 1,68 lít khí (ở đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp X trên vào một lượng dư axit nitric đặc nguội, sau khi kết thúc phản ứng sinh ra 3,36 lít khí NO₂ (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của m là:

Giải:

Cho Al, Cu vào HCl dư thì chỉ có Al phản ứng:

Al + 3HCl → AlCl₃ + 3/2H₂

Ta có: n_Al = 2/3.nH₂ = 2/3. 0,075 = 0,05 mol

Cho Al, Cu vào HNO₃ đặc nguội thì chỉ có Cu phản ứng:

Cu + 4HNO₃→ Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

Ta có: n_Cu = 1/2. n_NO2 = 1/2. 0,15 = 0,075 mol

Vậy m gam hỗn hợp X gồm 0,1 mol Al và 0,15 mol Cu → m = 0,05.27 + 0,075.64 = 6,15 gam

Câu 5. Nhiệt phân hoàn toàn 9,4 gam một muối nitrat kim loại thu được 4 gam một chất rắn. Công thức muối đã dùng là

Giải:

Quan sát đáp án ta thấy 2 trường hợp sau:

Trường hợp 1: MNO₃ → MNO₂

M + 62 → M + 46 (gam)

9,4          4 (gam)

=> 4(M + 62) = 9,4.(M + 46) => M = -34,14 (loại)

Trường hợp 2: 2M(NO₃)_n → M₂O_n

2(M + 62n) 2M + 16n

9,4 4

=> 8(M + 62n) = 9,4.(2M + 16n) => M = 32n

Ta thấy: n = 2 => M = 64 (Cu)

=> Muối đã dùng là Cu(NO₃)₂

Câu 6. Hòa tan Fe₃O₄ vào dung dịch H₂SO₄ (loãng dư) thu được dung dịch X. Cho dãy các chất: Cu, Fe(NO₃)₂, KMnO4, BaCl₂, Cl₂, KNO₃, NaCl. Số chất trong dãy tác dụng được với dung dịch X là:

Giải:

Fe₃O₄+ 4H₂SO₄ → FeSO₄+ Fe₂(SO₄)₃+ 4H­₂O

Thành phần dung dịch X chứa Fe²⁺, Fe³⁺, SO₄^2-, H⁺.

Có 6 chất là Cu, Fe(NO₃)₂, KMnO₄, BaCl₂, Cl₂, KNO₃ tác dụng được với dung dịch X.

Các phương trình hóa học lần lượt xảy ra là:

Cu + 2Fe³⁺ →2Fe²⁺ + Cu²⁺

3Fe²⁺ + 4H⁺ + NO₃^– →3Fe³⁺+ NO + 2H₂O

5Fe²⁺ + 8H⁺ + MnO₄^– → 5Fe³⁺ + Mn²⁺ + 4H₂O

Ba²⁺ + SO₄^2- → BaSO₄

2Fe²⁺ + Cl₂ → 2Fe³⁺+ 2Cl^–

3Fe²⁺ + 4H⁺ + NO₃^– →3Fe³⁺ + NO + 2H₂O

Trên đây chúng tôi vừa giới thiệu tới các bạn phương trình hóa học Al + HNO₃ → Al(NO₃)₃ + NO + H₂O, mong rằng qua bài viết này các bạn có thể vận dụng tốt vào cân bằng phản ứng cũng như làm bài tập tính toán, học tập tốt hơn môn hóa lớp 12